การอ่านค่าตัวเก็บประจุ Capacitor Code ช่วยอ่านค่า C อย่างรวดเร็ว วัดตัวเก็บประจุ พิสูจน์การอ่านค่า

ก่อนที่จะใช้  Capacitor Code  ช่วยอ่านค่า C  ขอทบทวนหลักการ 2 ประเด็นก่อน  ประเด็นแรก  % ค่าความคาดเคลื่อนของตัวเก็บประจุ
B  =   ± 0.1 pF
C  =   ± 0.25 pF
D  =   ± 0.5 pF
F  =   ± 1%
G  =   ± 2%
J   =   ± 5%
K  =   ± 10%
M  =  ± 20%
Z   =  +80% / -20%
B   C   D   นิยมใช้กับตัวเก็บประจุชนิดเซรามิค


ประเด็นที่ 2  การระบุค่าความจุในที่นี้ขอแบ่งออกเป็น  3  แบบ

วิธีอ่านค่าตัวต้านทาน SMD 102 คือ ตัวต้าน 1K ohm และ รูปตัวต้านทาน SMD

รูปตัวต้านทาน  SMD พร้อมเฉลยค่าตัวต้านทาน

ตัวต้านทาน  SMD  มีขนาดเล็กทำให้ไม่มีพื้นพี่สำหรับพิมพ์ค่าวัตต์ ค่าความต้านทาน และ ค่า % ความคาดเคลื่อนเหมือนกับตัวต้านทานตัวใหญ่ๆ    พื้นที่สำหรับพิมพ์รหัสสีก็ไม่มีเช่นกันจึงใช้รหัสสีระบุสเปคไม่ได้  ค่าวัตต์ตัวต้านทาน SMD จะทราบได้จากรหัสขนาดโดยวัดความกว้าง ความยาว ความสูงแล้วดูค่าในตาราง    ยกตัวอย่างเช่นตัวต้านทานที่มีขนาด ยาวxกว้างxสูง  = 3.1x1.6x0.55mm มีชื่อเรียกเฉพาะตามมาตรฐาน EIA Size Code  ว่าขนาด Case Size  1206  จะมีวัตต์ =  1/4W   ถ้าใช้ขนาด Case Size ในการประมาณค่าวัตต์  ผู้ผลิตแต่ละรายอาจมีค่าวัตต์ตัวต้านทาน SMD ที่ไม่เท่ากันเปะแต่ก็จะมีค่าวัตต์ที่ใกล้เคียงกัน


(ชนิดของตัวต้านทานให้กดดูที่หมวดหมู่ตัวต้านทาน ปุ่มอยู่ตรงด้านข้างจะมีรูปเป็นจำนวนมากให้ดู)

ดูขนาดแล้วเทียบเป็นวัตต์ตามตารางนี้    

สำหรับค่าความต้านทาน และ  % ความคาดเคลื่อนบอกเป็นรหัสสั้นๆ   รหัสอาจเป็นรหัสตัวเลขล้วน หรือรหัสตัวเลขปนกับตัวอักษร 

โดยอักษร R หมายถึงจุด (.) และมีค่าเป็น Ohm

K  หมายถึงจุด (.) และมีค่าเป็น   Kilo     Ohm     

M หมายถึงจุด (.) และมีค่าเป็น   Mega  Ohm

รหัสบอกค่าความต้านทานแบ่งออกเป็น 2    แบบใหญ่ๆ   ดังนี้

1)  แบบ  3 Digit Marking  ใช้กับตัวต้านทาน SMD  ที่มีค่าความคาดเคลื่อน   ±5% 

เช่น   244  มีความหมายดังนี้  ตัวเลขแรกและตัวเลขที่สองเป็นตัวเลขตัวตั้ง   ตัวเลขที่สามเป็นตัวคูณ (10 ยกกำลัง หรือจำนวนเลข 0 )   ดูตัวอย่างกันเลย

244   =    24  x  10 ยกกำลัง 4  ( x 10000)    =  24 x 10000      =  240000   =  240 K ohm 

240   =    24  x  10 ยกกำลัง 0  ( x1  )           =  24 x 1 =  24     =  24  ohm   

105  =     10  x  10 ยกกำลัง 5  ( x 100000)  =  10x 100000     =  1000000  =  1000 K ohm  หรือ 1 M ohm

210  =      21  x  10 ยกกำลัง 0  ( x1 )       =     21x 1          =   21  ohm 

221  =      22  x  10 ยกกำลัง 1  ( x10)      =     22x10         =   220 ohm

101  =      10  x  10 ยกกำลัง 1  ( x10)      =     10x10         =  100     =   100  ohm  

102  =      10  x  10 ยกกำลัง 2  ( x100)    =     10x100       =  1000   =   1K  ohm

103  =      10  x  10 ยกกำลัง 3  ( x1000)  =     10x1000     =  1000   =   10K  ohm

2R2  =      2.2  ohm     , R หมายถึงจุด (.) และมีค่าเป็น Ohm   , ถ้า K = K Ohm ,  M= Mega ohm

R22  =      0.22 ohm    , R หมายถึงจุด (.) และมีค่าเป็น Ohm   , ถ้า K = K Ohm ,  M= Mega ohm

R50  =      0.50  ohm   , R หมายถึงจุด (.) และมีค่าเป็น Ohm   , ถ้า K = K Ohm ,  M= Mega ohm

R33  =      0.33 ohm    , R หมายถึงจุด (.) และมีค่าเป็น Ohm   , ถ้า K = K Ohm ,  M= Meag ohm

ตัวต้านทาน SMD  รหัส 301 =  30x10 = 300 ohm

เปรียบเทียบชนิดของตัวต้านทาน ให้ดูชัดๆ ป้องกันการระบุชนิด R ผิด รูปตัวต้านทานค่าคงที่หรือตัวต้านทานคงที่

                                                      เปรียบเทียบชนิด ตัวต้านทาน   

ชนิดของตัวทานค่าคงที่และรูปตัวต้านทานจำนวนมากดูเพื่อเปรียบเทียบช่วยให้เข้าใจง่าย

เราทราบกันดีแล้วว่าตัวต้านทานมีหลายชนิด   ในทางปฏิบัติมี   R  ที่สีคล้ายๆกันจึงเป็นปัญหาในการแยกชนิดตัวต้านทานในบางครั้ง  สำหรับคนที่มีประสบการณ์ทำงานเกี่ยวข้องกับตัวต้านทานหลายๆแบบจะไม่มีปัญหาเรื่องนี้แต่กลับกันสำหรับมือใหม่หลายครั้งพบว่าการระบุชนิดตัวต้านทานนั้นจำเป็นต้องหาประสบการณ์และข้อมูลเพิ่มเติม  จากการสำรวจตลาดเราได้รวบรวม R แบบต่างๆที่มีขายแล้วแยกเป็นกลุ่มๆ ไม่ปนกัน  จากนั้นทำการเปรียบเทียบให้ดูแบบชัดๆ  มีรูปประกอบจำนวนมากช่วยให้เข้าใจง่ายและสามารถย้อนกลับมาดูเมื่อต้องการศึกษาได้ตลอดเวลา  ก่อนที่จะทำการเปรียบเทียบขอเริ่มต้นด้วยการดูรูป   R ชนิดต่างๆก่อน  การเปรียบเทียบจะอยู่ในช่วงท้าย  จะนำมากล่าวในบทความนี้เพียง 5 ชนิดเท่านั้น คือ  ต้านทานชนิดผงคาร์บอน   ต้านทานชนิดฟิล์มคาร์บอน   ตัวต้านทานเมตัลฟิล์ม   ตัวต้านทานทนความร้อน  หรือ  Metal Oxide Film Resistor  และ  ตัวต้านทานชนิดไวร์วาวด์

(ชนิดของตัวต้านทานให้กดดูที่หมวดหมู่ตัวต้านทาน ปุ่มอยู่ตรงด้านข้างจะมีรูปเป็นจำนวนมากให้ดู)


1.   ตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอน  ( Carbon Composition  Resistor  )

ลักษณะตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอน

2.   ตัวต้านทานชนิดฟิล์มคาร์บอน  ( Carbon Film  Resistor  )

                                                     ลักษณะตัวต้านทานชนิดฟิล์มคาร์บอน

3.   ตัวต้านทานชนิดเมตัลฟิล์ม  (  Metal  Film   Resistor )


                                                     ลักษณะตัวต้านทานชนิดเมตัลฟิล์ม

 4.   ตัวต้านทานทนความร้อน  หรือ  Metal Oxide Film Resistor

                                ลักษณะ    ตัวต้านทานทนความร้อน  หรือ  Metal  Oxide  Film Resistor  

                  ลักษณะ    ตัวต้านทานทนความร้อน  หรือ  Metal  Oxide  Film  Resistor  

5.   ตัวต้านทานชนิดไวร์วาวด์  (  Wirewound  Resistor )

เปรียบเทียบ วารีสเตอร์ และ ตัวเก็บประจุ แบบเซรามิค Varistor Vs Ceramic Capacitor

มองดูเผินๆทั้ง วารีสเตอร์ และ ตัวเก็บประจุแบบเซรามิคเป็นสีฟ้าทั้งคู่  บางคนมีคำถามว่าอุปกรณ์ตัวสีฟ้าๆนี้เป็นตัวอะไร  วารีสเตอร์  หรือ  C  เซรามิค      ?
มีข้อสังเกต  4    ข้อ     เกี่ยวกับลักษณะของวาริสเตอร์   อ่านครบ 4 ข้อนี้จะสามารถแยกวารีสเตอร์ และ ตัวเก็บประจุแบบเซรามิคได้เกือบทั้งหมด มีดังนี้

1. ข้อความที่ตัวอุปกรณ์
เบอร์ขึ้นต้นของวาริสเตอร์จะขึ้นต้นด้วย    MOV   ZOV    TMOV   ZOV   CNR  CVR  TVR  ZNR  DNR  TVR   KVR  VDR  ผู้ผลิตแต่ละรายใช้อักษรเบอร์ขึ้นต้นต่างกัน
โดยอักษร  V  ย่อมาจาก  Varistor
ยกตัวอย่าง  MOV   ZOV    TMOV
MOV   ย่อมาจาก     Metal oxide  varistors
ZOV    ย่อมาจาก     Metal Zinc Oxide   varistors
TMOV ย่อมาจาก   Thermally protected  varistors

ผ่าให้ดูโครงสร้างข้างในของตัวต้านทานชนิดต่างๆ รูปตัวต้านทานคงที่ โครงสร้างของตัวต้านทาน

เคยอ่านโครงสร้างตัวต้านทานที่อธิบายไว้ในหนังสือและในหนังสือก็มีรูปประกอบ    มาดูของจริงอีกรอบว่ามันเป็นอย่างไร      รูปของจริงทำให้การเรียนรู้น่าสนใจและสนุก    รูปของจริงช่วยให้เข้าใจโครงสร้างของตัวต้านทานที่อธิบายไว้ในหนังสือได้มากขึ้น       มาดูกันเลย

(ชนิดของตัวต้านทานให้กดดูที่หมวดหมู่ตัวต้านทาน ปุ่มอยู่ตรงด้านข้างจะมีรูปเป็นจำนวนมากให้ดู)

1. โครงสร้างตัวต้านทานชนิดเมตัลฟิล์ม

   โครงสร้างตัวต้านทานชนิดเมตัลฟิล์ม  ระหว่างแต่ละเกลียวจะเป็นร่องเป็นตัวกั้น  ในรูปสีที่เคลือบเข้าไปในร่อง

2.  โครงสร้างตัวต้านทานชนิดผงคาร์บอน