เทอร์โมฟิวส์ใช้ป้องกันไฟไหม้จากความร้อนเกินที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้า เทอร์โมฟิวส์ถูกนำใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านหลายอย่าง เช่น พัดลม หม้อหุงข้าวไฟฟ้า กระติกน้ำร้อน ฮีทเตอร์ไฟฟ้า กระทะ เตารีด ไดร์เป่าผม เครื่องปรับอากาศ ตู้เย็น เตาปิ้ง เครื่องชงกาแฟ เครืองชาร์จแบตเตอรี่ และ อื่นๆ ภาษาไทยเรียก เทอร์โมฟิวส์ ส่วนภาษาอังกฤษใช้คำว่า Thermal Cutoffs ใช้คำย่อว่า TCO เทอร์โมฟิวส์เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ได้ครั้งเดียวคือถ้ามันทำงานแล้วไม่สามารถนำกลับมาใช้งานใหม่ แล้วมันแตกต่างจากฟิวส์อย่างไร ? ฟิวส์ที่เรารู้จักและคุ้นเคยกันมีชื่อเต็มว่า Current Fuse ระบุสเปคเป็นแอมป์ เช่น 1A 5A 10A เป็นต้น ฟิวส์แบบนี้จะทำงานเมื่อเกิดกระแสเกินในวงจรและมีกระแสไหลมากเกินพิกัดของฟิวส์และชิ้นส่วนฟิวส์ข้างในก็จะหลอมละลายเพื่อตัดวงจรหรือเปิดวงจรไฟฟ้า ( กระแสเกินเกิดจากโอเวอร์โหลดและกระแสลัดวงจร) ส่วนเทอร์โมฟิวส์จะทำงานหรือตัดวงจรเมื่อมีอุณหภูมิแวดล้อมเพิ่มสูงถึงอุณหภูมิทำงานของเทอร์โมฟิวส์ ( Rated Functioning Temperature )
ในสภาวะอุณหภูมิปกติก็จะมีกระแสไหลผ่านเทอร์โมฟิวส์ได้เป็นปกติ ข้างในเทอร์โมฟิวส์มีวัสดุที่ไวต่ออุณหภูมิและมันจะละลายเมื่อมีอุณหภูมิแวดล้อมเพิ่มสูงถึงอุณหภูมิทำงาน คำเตือนของผู้ผลิตเทอร์โมฟิวส์คือห้ามใช้เทอร์โมฟิวส์แทนฟิวส์กระแส (Current Fuse ) เพราะมันจะทำงานผิดปกติ หรือ ไม่ทำงานเหมือนฟิวส์ ห้ามใช้เทอร์โมฟิวส์ในงานอื่นๆนอกจากใช้ป้องกันไฟไหม้จากความร้อนเกินเท่านั้น ขอบเขตการใช้งานตามที่ระบุไว้ในเอกสารผู้ผลิตคือให้ใช้ในกลุ่มเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน ระบบอัตโนมัติที่ใช้ในออฟฟิศ ระบบภาพ ระบบเสียง เป็นขอบเขตการใช้งานหลัก ส่วนงานที่เกี่ยวกับอุปกรณ์ช่วยชีวิต งานสนับสนุนความปลอดภัยอื่นๆที่เกียวข้อง งานอุปกรณ์ในงานอวกาศ งานนิวเคลียร์ งานควบคุมเครื่องจักรที่ใช้ในการขนส่งเขาห้ามใช้เพราะมันมีประเด็นเรื่องความปลอดภัย ประการสุดท้ายห้ามใช้เทอร์โมฟิวส์ในน้ำ สารละลาย หรือของเหลวอื่นๆ บริเวณที่มีก๊าซไนตรัส ก๊าซซัลเฟอร์ และบริเวณที่มีความชื้นสูงก็ห้ามใช้เพราะสิ่งเหล่านี้จะทำให้คุณสมบัติและการทำงานของเทอร์โมฟิวส์ทำงานผิดปกติและมันอาจไม่ตัดวงจรแม้อุณภูมิจะสูงถึงจุดทำงานตามสเปคแล้วก็ตาม
สเปคของเทอร์โมฟิวส์
เพื่อความปลอดภัยต้องใช้เทอร์โมฟิวส์สเปคเดิมเท่านั้น ใน Datasheet มีอธิบายสเปคไว้หลายแต่จะขอกล่าวถึงเพียง 3 อย่างที่จำเป็นสำหรับงานซ่อมเท่านั้น
1) พิกัดกระแสไฟ ( Rated Current ) กระแสที่ผลิตใช้งานตามที่ปรากฏในสเปคผู้ผลิตมี 0.5A 1A 2A 10 15A ห้ามใช้หรือให้กระแสไหลกินพิกัดกระแสของเทอร์โมฟิวส์ ให้ใช้งานจุดที่ต่ำกว่าพิกัดกระแสไฟเท่านั้น
2) พิกัดแรงดันไฟฟ้า ( Rated Voltage ) ส่วนมากที่ตัวเทอร์โมฟิวส์ระบุ 250VAC สำหรับเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านเรา ต้องใช้งานในงานที่มีแรงดันไฟฟ้าต่ำกว่าพิกัดแรงดันไฟฟ้าของเทอร์โมฟิวส์เท่านั้น การใช้งานนอกจากนี้จะไม่ปลอดภัย
3) อุณหภูมิทำงานหรืออุณหภูมิตัด ( Rated Functioning Temperature ) ใช้คำย่อ TF หรือ Tf มีใช้คำย่อทั้ง 2 แบบ เมื่ออุณหภูมิสูงถึงอุณหภูมิทำงานของเทอร์โมฟิวส์วัสดุที่ไวต่อความร้อนซึ่งอยู่ด้านในจะละลายและตัดวงจรไฟฟ้าในที่สุด
ตัวอย่าง พิกัดกระแสไฟของเทอร์โมฟิวส์ 10A
ตัวอย่าง พิกัดแรงดันไฟฟ้าของเทอร์โมฟิวส์ 250VAC
ตัวอย่าง อุณหภูมิทำงานหรืออุณหภูมิตัด ของเทอร์โมฟิวส์ ตามรูปนี้ 160 °C
อุณหภูมิทำงานหรืออุณหภูมิตัด ใช้คำย่อ TF หรือ Tf
สเปคของของเทอร์โมฟิวส์ พิมพ์ไว้ 172°C 10A 250VAC
สเปคของของเทอร์โมฟิวส์ พิมพ์ไว้ ตามรูป 227°C 10A 250VAC
รุ่นของของเทอร์โมฟิวส์ พิมพ์ไว้ SF169E
เทอร์โมฟิวส์
50 เรื่อง น่ารู้ อ่านเพิ่ม
- ตัวเก็บประจุ คาปาซิเตอร์ (20) โดย (20) = มี 20 เรื่อง
- ตัวต้านทาน รีซิสเตอร์ (22)
- ตัวเหนี่ยวนำ อินดักเตอร์ (6)
- ฟิวส์ FUSE (5)
- อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ อื่นๆ (20)