เปรียบเทียบ วารีสเตอร์ และ ตัวเก็บประจุ แบบเซรามิค Varistor Vs Ceramic Capacitor

   วาริสเตอร์ และ C ชนิดเซรามิค

มองดูเผินๆทั้ง วารีสเตอร์ และ ตัวเก็บประจุแบบเซรามิคเป็นสีฟ้าทั้งคู่  บางคนมีคำถามว่าอุปกรณ์ตัวสีฟ้าๆนี้เป็นตัวอะไร  วารีสเตอร์  หรือ  C  เซรามิค      ?
มีข้อสังเกต  4    ข้อ     เกี่ยวกับลักษณะของวาริสเตอร์   อ่านครบ 4 ข้อนี้จะสามารถแยกวารีสเตอร์ และ ตัวเก็บประจุแบบเซรามิคได้เกือบทั้งหมด มีดังนี้

1. ข้อความที่ตัวอุปกรณ์
เบอร์ขึ้นต้นของวาริสเตอร์จะขึ้นต้นด้วย    MOV   ZOV    TMOV   ZOV   CNR  CVR  TVR  ZNR  DNR  TVR   KVR  VDR  ผู้ผลิตแต่ละรายใช้อักษรเบอร์ขึ้นต้นต่างกัน
โดยอักษร  V  ย่อมาจาก  Varistor
ยกตัวอย่าง  MOV   ZOV    TMOV
MOV   ย่อมาจาก     Metal oxide  varistors
ZOV    ย่อมาจาก     Metal Zinc Oxide   varistors
TMOV ย่อมาจาก   Thermally protected  varistors
วาริสเตอร์เรียกอีกชื่อว่า
วีดีอาร์ (VDR : Voltage Dependent Resistor ) คือ สามารถเปลี่ยนแปลงค่าความต้านทานได้ตามระดับแรงดันไฟฟ้า ผู้ผลิตหลายเจ้าจึงใช้ชื่ออุปกรณ์ว่า   VDR   CNR   CVR  TVR  ZNR  DNR  TVR   KVR เป็นต้น   โดยอักษร  R  ย่อมาจาก  Resistor


เบอร์ช่วงกลางของวาริสเตอร์จะมีอักษรบอกขนาดความโต ( บางรุ่นไม่บอกก็มี)  ใช้อักษร  05D  07D  10D  14D  20D  32D  โดย
( บางยี่ห้อใช้อักษร S แทน D เช่น S20   หรือจะไม่มีทั้งอักษร  S และ D คือมีแค่ตัวเลขเช่น 20  )

05D   = วาริสเตอร์  Size 5mm
07D   = วาริสเตอร์  Size 7mm
10D  =  วาริสเตอร์  Size 10mm
14D  =  วาริสเตอร์  Size 14mm
20D   = วาริสเตอร์  Size 20mm
32D   = วาริสเตอร์  Size 32mm
 เช่น    MOV-10D471K    ซึ่งบอกขนาดความโตของแผ่นกลมแบน  10D = วาริสเตอร์  Size 10mm
เบอร์ช่วงท้ายๆของวาริสเตอร์จะบอกแรงดันในการทำงานของวาริสเตอร์  เมื่อบอกแรงดันตรงรหัสนี้แล้ว
ส่วนใหญ่บรรทัดล่างทัดไปจะไม่มีตัวเลขแรงดันไฟระบุซ้ำอีก  ( ยกเว้นบางยี่ห้อ)
ยกตัวอย่าง  MOV-10D471K   ตัวเลขส่วนหลังคือ  471K = 470V บอกแรงดันในการทำงานของวาริสเตอร์   เนื่องจากผู้ผลิตวาริสเตอร์มีหลายรายตัวอย่างลักษณะเบอร์เพิ่มเติม    MOV-10D471K     201KD32     V14E320P   ERZ-V10D751   B72214S0321K101      V150LA20AP     TMOV20RP320EL2T7  V18ZA1P   เป็นต้น สังเกตว่าเบอร์ส่วนท้ายๆจะแตกต่างจากรหัสเบอร์ของ C
ขณะที่ถ้าเป็น C รหัสส่วนท้ายๆจะเป็นรหัสบอก  %  คาดเคลื่อน
ถ้าเข้าลักษณะเบอร์ช่วงต้น   ช่วงกลาง  ช่วงท้ายนี้มากที่สุดก็เป็นวาริสเตอร์


        

                                       วารีสเตอร์ เบอร์ขึ้นต้นด้วย  CNR   20D = Size 20mm

   วารีสเตอร์ เบอร์ขึ้นต้นด้วย  GVR    10D = Size  10mm

  วารีสเตอร์ เบอร์ขึ้นต้นด้วย   ZOV   20D = ขนาดแผ่นกลม  20mm 

 เบอร์ขึ้นต้นด้วย   MOV     TMOV ก็  เป็นวาริสเตอร์

ขณะที่ตัวเก็บประจุแบบเซรามิคจะมีข้อความ 3 อย่างที่ตัวอุปกรณ์ คือ ค่าความจุ    %  คาดเคลื่อน
และแรงดันไฟ    โดยใช้ตัวเลขสั้นๆเป็นรหัสบอกค่าความจุ ใช้อักษรบอก % คาดเคลื่อน  และมีตัวเลขบอกแรงดันไฟ   บางครั้งก็บอกแค่ค่าความจุ  บางครั้งก็บอกแค่ 2 อย่าง บางครั้งก็บอกครบทั้ง 3 อย่าง
 ตัวเลขสั้นๆเป็นรหัสบอกค่าความจุ   เช่น    103   104    105    เป็นต้น    อักษรบอก % คาดเคลื่อน  F =1%    G=2%    J=5%  K=10%     M=  20%   Z = +80%/-20%    เช่น   104M    ,  202M  12KV , 473 12KV  ,  CS102K  250V  จะสังเกตว่าลักษณะเบอร์ตัวเก็บประจุแบบเซรามิคจะแตกต่างจากเบอร์วาริสเตอร์   ตัวเก็บประจุแบบเซรามิคถ้าเป็น C  Safety จะมีข้อความว่า  X1   Y1   X2  Y2  พร้อมระบุแรงดันไฟ AC

ข้อความบนตัวเก็บประจุแบบเซรามิค มีรหัสตัวเลขค่าความจุเป็นตัวเลขสั้นๆและตัวเลขแรงดันไฟ

   ตัวเก็บประจุแบบเซรามิค  103Z  AC250   อักษรบอก  %  คาดเคลื่อน   Z = +80%/-20%

  ตัวเก็บประจุแบบเซรามิค  103Z  AC250   103 =  ค่า 10nf   วัดได้จริง 8.29nf
  อักษรบอก  %  คาดเคลื่อน   Z = +80%/-20%

    รูปแรกตัวเก็บประจุแบบเซรามิค    ตัวที่สองวาริสเตอร์ ( เบอร์ขึ้นต้นด้วย  ZOV)

    รูปแรกตัวเก็บประจุแบบเซรามิค    ตัวที่สองวาริสเตอร์ ( เบอร์ขึ้นต้นด้วย  ZOV)

2)  ทำการวัด ตั้งค่าย่านตัวเก็บประจุจะขึ้นทั้ง 2 อย่างเลยแต่เมื่อตั้งย่านโอห์มวัดวาริสเตอร์ที่ดีจะไม่ขั้นเลยคือเป็นอินฟินิตี้

ตั้งค่าย่านตัวเก็บประจุ วัด C จะขึ้น

ตั้งค่าย่านตัวเก็บประจุ วัดวาริสเตอร์ จะขึ้นเช่นกัน

  ตั้งค่าย่านโอห์ม วัดวาริสเตอร์ จะไม่ขี้น ตามรูปนี้ OL คือไม่ขึ้นและหมายถึงอินฟินิตี้

3. สัญลักษณ์ของวารีสเตอร์ และ ตัวเก็บประจุแบบเซรามิคจะเขียนต่างกัน
   สัญลักษณ์อุปกรณ์ที่แผงวงจรช่วยให้เรารู้ชนิดอุปกรณ์และเป็นแนวทางในการการเช็คว่าดีหรือเสียได้
   อย่างรวดเร็ว

สัญลักษณ์ของตัวเก็บประจุแบบเซรามิค หรือ C  ไม่มีขั้ว

สัญลักษณ์ของวารีสเตอร์

4. ตัวอย่าง เบอร์ของวาริสเตอร์ เพิ่มเติม
มีอักษร
05D   = วาริสเตอร์  Size 5mm
07D   = วาริสเตอร์  Size 7mm
10D  =  วาริสเตอร์  Size 10mm
14D  =  วาริสเตอร์  Size 14mm
20D   = วาริสเตอร์  Size 20mm
32D   = วาริสเตอร์  Size 32mm

หนังสือ  การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์สำหรับงานซ่อม

ซื้อ   อ่านได้ที่ด้านล่าง

วัดอุปกรณ์เป็น  ให้อ่าน  เล่มนี้

   1)   ครบ  ครอบคลุมอุปกรณ์หลัก ๆ
                 มีมากถึง  15  บท 
   2)   เข้าใจง่าย 
   3)   สะดวก  สำหรับอ่านในมือถือ

         ซื้ออ่านได้ที่   Google   Play  Books 

https://play.google.com/store/books/details?id=-BkmEAAAQBAJ&pli=1

ใช้คำค้นใน google ชื่อ :   การวัดอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์สำหรับงานซ่อม

จะพบหนังสือที่เวป  MEB   และ  Google  Play  Books

อ่าน   50   เรื่องน่ารู้  ต่อ  ที่นี้

• ตัวเก็บประจุ คาปาซิเตอร์ (20)         โดย (20) =  มี  20  เรื่อง
• ตัวต้านทาน รีซิสเตอร์ (22)      
• ตัวเหนี่ยวนำ อินดักเตอร์ (6)
• ฟิวส์ FUSE (5)      
• อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ อื่นๆ (20)