RLC ELEC 50 เรื่อง อิเล็กทรอนิกส์พื้นฐาน อิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้น: รูปตัวต้านทานไวร์วาวด์ ( Wirewound Resistor ) โครงสร้าง คุณสมบัติ

ตัวต้านทานไวร์วาวด์ Wirewound Resistor ຕົວຕ້ານທານ

ตัวต้านทานไวร์วาวด์ บางครั้งเรียกตัวต้านทานชนิดขดลวด (ลวดพัน) โครงสร้างพื้นฐานของตัวต้านทานชนิดนี้ทำจากเส้นลวดพันรอบแกนเซรามิคหรืออาจเป็นแกนไฟเบอร์กลาส เส้นลวดที่ใช้พันอาจเป็นชนิด Copper Nickel Alloy หรือ Nickel-Chrome Alloy ด้านนอกสุดหุ้มด้วยซิลิโคนชนิดพิเศษทนความร้อนได้สูงหรืออาจเป็นวัสดุชนิดอื่นที่ทนความร้อนได้สูง การหุ้มช่วยป้องกันตัวต้านทานจากสภาพแวดล้อม ตรงปลายทั้งสองข้างมีฝาสำหรับต่อขาตัวนำออกไปใช้งาน กำลังไฟฟ้าหรือวัตต์มีค่าตั้งแต่ 1/2W 1W 3W 5W 7W 10W 15W...จนถึง 1000W ขึ้นไป โดยตัวต้านทานวัตต์ต่ำจะมีขายาวใช้สำหรับบัดกรีลงแผงวงจร ตัวต้านทานวัตต์สูงขึ้นจะมีขนาดใหญ่ขึ้นจะมีขาสั้นเอาไว้บัดกรีเชื่อมต่อกับสายไฟและตัวต้านวัตต์สูงมีขาเป็นแบบขันน๊อตก็มีเพื่อให้การต่อแน่นและง่าย สำหรับค่าความต้านทานของตัวต้านทานไวร์วาวด์ผลิตได้ตั้งแต่ค่าน้อยกว่า 1 โอห์มจนถึงค่าเป็น Kilo โอห์ม ความคลาดเคลื่อนมาตรฐานที่ผลิตคือ ±5% ±10% แต่สามารถผลิตสเปคอื่นๆได้ตั้งแต่ ±0.01% ±1% ±2% ±3% ±5% ±10% ตัวต้านทานไวร์วาวด์มีคุณสมบัติที่ดีมาก ( High performance ) คือ ค่าความต้านทานเสถียรเมื่อทำงานในวงจร ระบายความร้อนได้ดี ทนความร้อนได้สูง

ยกตัวอย่างในสเปคจะบอกช่วงอุณหภูมิที่ทนได้ เช่น -55°C ~ 250°C , -40°C ~ 200°C บางรุ่นอาจทนความร้อนได้สูงกว่านี้ คุณสมบัติที่สำคัญอีกประการคือทนพลังงานพัลซ์ได้อย่างยอดเยี่ยม มีค่าให้เลือกใช้งานตั้งแต่วัตต์ต่ำจนถึงวัตต์สูงมาก ด้วยคุณสมบัติที่ดีดังกล่าวข้างต้นจึงทำให้ตัวต้านทานชนิดนี้นิยมใช้งานอย่างมากและอย่างกว้างขวางด้วย เช่น วงจรอิเล็กทรอนิกส์อุตสาหกรรม วงจรควบคุมมอเตอร์ วงจรพาวเวอร์ซัพพลาย เครื่องชาร์จไฟ วงจรไฟในยานยนต์ วงจรไฟฟ้าแสงสว่าง วงจรพลังงานทดแทน วงจรเครื่องมือวัด เป็นต้น เนื่องจากตัวต้านทานชนิดนี้ทำจากเส้นลวดพันเป็นขด กรณีใช้กับไฟ AC หรือความถึ่สูง ตัวต้านทานจะมีคุณสมบัติเป็นตัวเหนี่ยวนำแฝง ESL ต้องได้รับการพิจารณาว่าปรากฏการณ์นี้มีผลกระทบต่อการทำงานของวงจรหรือไม่ กรณีมีผลกระทบก็มีทางเลือกอื่นคือใช้ตัวทานตัวต้านทานไวร์วาวด์ชนิด Non-inductive จะช่วยลดผลกระทบได้ การเลือกใช้งาน ให้เช็คสเปคจากผู้ผลิตจะระบุไว้ว่าเป็นแบบ Non-inductive wirewound Resistor

(ชนิดของตัวต้านทานให้กดดูที่หมวดหมู่ตัวต้านทาน ปุ่มอยู่ตรงด้านข้างจะมีรูปเป็นจำนวนมากให้ดู)

แสดงโครงสร้างด้านในของตัวต้านทานไวร์วาวด์

ผ่าตัวต้านทานไวร์วาวด์ ให้เห็นเส้นลวด แกนสีขาวเป็นเซรามิค

ผ่าตัวต้านทานไวร์วาวด์ ตัวต้านทานไวร์วาวด์ ( Wirewound Resistor )

ผ่าตัวต้านทานไวร์วาวด์ มีเส้นลวดและมีฝาโลหะต่อขา

สีของตัวต้านทานไวร์วาวด์ มีสีเขียว สีน้ำตาล สีดำ สีแทน ที่ตัวต้านทานจะระบุค่าวัตต์ ค่าโอห์ม ค่า % ความคลาดเคลื่อน ตัวต้านทานไวร์วาวด์แบบระบุค่าความต้านทานเป็นสหัสสีก็มี